Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra một kỷ nguyên mới trong ngành nhãn khoa, mang đến hy vọng cho hàng triệu người mắc các bệnh về mắt. Một nghiên cứu đột phá vừa được công bố cho thấy, AI giờ đây có thể dự đoán chính xác những bệnh nhân giác mạc chóp (keratoconus) nào cần điều trị khẩn cấp, trước khi tổn thương trở nên vĩnh viễn. Phát hiện này không chỉ hứa hẹn cứu vãn thị lực, giảm thiểu số ca ghép giác mạc mà còn định hình lại cách chúng ta chăm sóc đôi mắt. Đây là tin tức tuyệt vời cho những ai đang lo lắng về nguy cơ mất đi ánh sáng và mong muốn một tương lai thị lực khỏe mạnh.
Trí tuệ nhân tạo: ‘Mắt thần’ phát hiện sớm bệnh giác mạc chóp
Bệnh giác mạc chóp là tình trạng suy giảm thị lực ảnh hưởng đến khoảng 1/350 người, thường xuất hiện ở thanh thiếu niên và tiến triển nặng hơn khi trưởng thành. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhu cầu ghép giác mạc – một phẫu thuật phức tạp. Hiện tại, việc xác định bệnh nhân cần điều trị sớm là một thách thức lớn, đòi hỏi theo dõi lâu dài và thường chỉ can thiệp sau khi bệnh đã tiến triển. Tuy nhiên, nghiên cứu đột phá từ Tiến sĩ Shafi Balal và các đồng nghiệp tại Bệnh viện Mắt Moorfields NHS Foundation Trust và Đại học UCL, Vương quốc Anh, đã mở ra hướng đi mới đầy hứa hẹn.
Các nhà nghiên cứu đã huấn luyện AI bằng cách phân tích 36.673 hình ảnh chụp cắt lớp quang học (OCT) và dữ liệu lâm sàng từ 6.684 bệnh nhân. Thuật toán có khả năng dự đoán chính xác tình trạng bệnh sẽ xấu đi hay ổn định ngay từ lần thăm khám đầu tiên. Điều này giúp phân loại hai phần ba bệnh nhân vào nhóm nguy cơ thấp (chỉ cần theo dõi) và một phần ba vào nhóm nguy cơ cao (cần điều trị cross-linking ngay). Với dữ liệu từ lần thăm khám thứ hai, độ chính xác tăng lên đến 90%. Điều trị cross-linking, sử dụng tia cực tím và vitamin B2, đã được chứng minh thành công trong hơn 95% trường hợp để ngăn chặn bệnh tiến triển.
Kết quả này mang ý nghĩa vô cùng quan trọng: bệnh nhân nguy cơ cao có thể nhận điều trị phòng ngừa sớm, tránh mất thị lực và phẫu thuật ghép giác mạc cùng những biến chứng liên quan. Ngược lại, bệnh nhân nguy cơ thấp sẽ không phải lo lắng về việc theo dõi không cần thiết, giúp giảm bớt gánh nặng tâm lý và giải phóng nguồn lực y tế. Tiến sĩ José Luis Güell, một thành viên của ESCRS, nhấn mạnh rằng công nghệ này sẽ giúp các bác sĩ đưa ra quyết định điều trị kịp thời, hiệu quả hơn cho người trẻ tuổi, định hình lại tương lai của ngành nhãn khoa với AI là công cụ đắc lực, đáng tin cậy.
