California vừa thông qua SB 53, đạo luật an toàn trí tuệ nhân tạo (AI) toàn diện đầu tiên tại Hoa Kỳ, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực quản lý công nghệ đang phát triển nhanh chóng này. Đạo luật này không chỉ là một văn bản pháp lý mà còn là lời khẳng định về tầm nhìn của một trong những trung tâm công nghệ hàng đầu thế giới đối với tương lai của AI. Với trọng tâm là bảo vệ cộng đồng khỏi những rủi ro thảm khốc tiềm ẩn, SB 53 yêu cầu các nhà phát triển AI lớn phải tuân thủ các giao thức an toàn nghiêm ngặt và báo cáo minh bạch về hoạt động của họ. Từ việc ngăn chặn tấn công mạng vào cơ sở hạ tầng trọng yếu cho đến nguy cơ chế tạo vũ khí sinh học, luật này đặt ra một khuôn khổ rõ ràng để đảm bảo sự phát triển có trách nhiệm. Cơ quan thực thi chính là Văn phòng Dịch vụ Khẩn cấp California, nhấn mạnh tính cấp bách và nghiêm trọng của vấn đề. Đối với mỗi người dùng, việc này có nghĩa là các hệ thống AI mà chúng ta tương tác hàng ngày sẽ được kiểm soát chặt chẽ hơn, hướng tới một tương lai công nghệ an toàn và đáng tin cậy hơn. Đây là một bước đi táo bạo, mở ra cuộc đối thoại sâu rộng về sự cân bằng giữa đổi mới và an toàn, đồng thời định hình cách thế giới sẽ tiếp cận việc quản lý AI trong những năm tới.
Nội dung chính
Nội dung chính và tầm quan trọng của SB 53
Đạo luật SB 53 của California tập trung vào việc thiết lập các tiêu chuẩn an toàn bắt buộc cho các nhà phát triển AI lớn, đặc biệt là những mô hình có khả năng gây ra rủi ro thảm khốc. Luật yêu cầu các công ty này phải thực hiện các giao thức an toàn nghiêm ngặt, bao gồm việc tiến hành kiểm toán bảo mật độc lập và công bố thẻ mô hình chi tiết, cung cấp thông tin về cách thức hoạt động và giới hạn của hệ thống AI. Mục tiêu cao nhất là ngăn chặn những kịch bản nguy hiểm như việc AI bị lợi dụng để gây ra tấn công mạng quy mô lớn vào cơ sở hạ tầng trọng yếu hay thậm chí là hỗ trợ chế tạo vũ khí sinh học. Việc thực thi các quy định này sẽ do Văn phòng Dịch vụ Khẩn cấp California đảm nhiệm, khẳng định vai trò chủ động của tiểu bang trong việc quản lý rủi ro công nghệ.
Điều đáng chú ý là nhiều yêu cầu trong SB 53, như kiểm toán bảo mật và công bố thẻ mô hình, vốn đã là những tiêu chuẩn thực hành tại các công ty AI lớn. Tuy nhiên, đạo luật này củng cố chúng thành các yêu cầu pháp lý bắt buộc, tạo ra một sân chơi bình đẳng hơn và nâng cao trách nhiệm giải trình. Mặc dù vậy, áp lực từ ngành công nghiệp có thể khiến một số công ty giảm bớt tiêu chuẩn an toàn của họ. Đơn cử, xAI gần đây đã phải đối mặt với chỉ trích vì không công bố các bài kiểm tra bảo mật của riêng mình. Ngược lại, SB 53 nhận được ít sự phản đối hơn so với dự luật tiền nhiệm SB 1047 và thậm chí còn nhận được sự ủng hộ công khai từ công ty AI Anthropic, cho thấy một sự thay đổi trong quan điểm của một số nhà phát triển.
Phản ứng của ngành công nghệ và tương lai của quy định AI tại Mỹ
Ngành công nghệ, dù có một số đồng thuận ban đầu với SB 53, vẫn thể hiện sự cảnh giác đáng kể đối với các quy định của chính phủ. Luận điệu phổ biến là việc chính phủ can thiệp quá sâu có thể kìm hãm đổi mới của Hoa Kỳ, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt với Trung Quốc trong lĩnh vực AI. Nhiều công ty lớn như Meta và OpenAI, cùng với các quỹ đầu tư mạo hiểm như Andreessen Horowitz, đã chi hàng triệu đô la vào các Super PACs (Ủy ban Hành động Chính trị Siêu cấp) để ủng hộ các chính trị gia thân AI, những người phản đối các quy định cấp tiểu bang. Những nỗ lực trước đây nhằm ngăn chặn các đạo luật cấp tiểu bang, bao gồm cả đề xuất lệnh cấm AI 10 năm, đều đã thất bại.
Tuy nhiên, cuộc chiến về quy định vẫn chưa kết thúc. Hiện tại, Thượng nghị sĩ Ted Cruz đang thúc đẩy Đạo luật SANDBOX, một dự luật cho phép các công ty bỏ qua một số quy tắc nhất định trong tối đa mười năm. Song song đó, cũng có một làn sóng vận động mạnh mẽ nhằm thiết lập một tiêu chuẩn AI quốc gia có khả năng ghi đè lên các luật cấp tiểu bang. Điều này cho thấy sự phức tạp và đa chiều của cuộc tranh luận về quản lý AI. Trong khi California tiên phong với SB 53, tương lai của quy định AI tại Mỹ sẽ phụ thuộc vào sự cân bằng giữa đổi mới, an toàn và lợi ích chính trị, định hình một kỷ nguyên mới cho công nghệ toàn cầu.
