Chuyên gia robot nổi tiếng Rodney Brooks, người sáng lập iRobot, gần đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về một bong bóng đầu tư vào robot hình người. Ông không phải là người duy nhất. Trong một bài luận gần đây, Brooks đã chỉ ra hàng tỷ đô la vốn mạo hiểm đang được đổ vào các công ty robot hình người như Figure. Quan điểm của ông là, bất chấp số tiền khổng lồ được bơm vào ngành này, robot hình người sẽ không thể học được sự khéo léo – hay các chuyển động tinh vi của bàn tay – khiến chúng về cơ bản trở nên vô dụng trong nhiều ứng dụng. Nhận định này có thể gây bất ngờ cho một số người, đặc biệt là các nhà đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư mạo hiểm chuyên về robot và các nhà khoa học AI đã chia sẻ với TechCrunch rằng họ không kỳ vọng sẽ thấy sự chấp nhận rộng rãi của robot hình người trong ít nhất vài năm tới, thậm chí là hơn một thập kỷ. Vậy điều gì đang thực sự diễn ra đằng sau những khoản đầu tư khổng lồ này?
Nội dung chính
Những thách thức cốt lõi: Khéo léo, an toàn và ứng dụng thực tế
Một trong những vấn đề lớn nhất mà Rodney Brooks nhấn mạnh là khả năng khéo léo của robot. Ông cho rằng robot hình người hiện tại khó có thể đạt được mức độ tinh xảo trong các thao tác tay như con người, điều này giới hạn đáng kể khả năng ứng dụng của chúng trong môi trường làm việc phức tạp. Fady Saad, đối tác chung tại Cybernetix Ventures và cựu đồng sáng lập MassRobotics, cũng đồng tình với quan điểm thận trọng này. Ông Saad chia sẻ rằng, ngoài việc gửi robot hình người vào không gian thay thế phi hành gia, ông chưa thấy một thị trường khổng lồ nào khác. Những người chưa từng tiếp xúc gần với robot hình người có thể ấn tượng với những gì đang diễn ra, nhưng ông và các chuyên gia khác vẫn còn hoài nghi về các trường hợp sử dụng thực tế và doanh thu tiềm năng.
Bên cạnh sự khéo léo, vấn đề an toàn cũng là một mối lo ngại lớn. Ông Saad bày tỏ sự quan ngại sâu sắc về việc robot hình người và con người cùng chia sẻ không gian, đặc biệt là trong các nhà máy hoặc môi trường công nghiệp. Những lo ngại này càng tăng lên khi robot hình người tiến vào không gian sống của con người. Ông Saad đặt ra những câu hỏi như: “Nếu thứ này rơi trúng vật nuôi hoặc trẻ em, chúng sẽ bị thương. Đây chỉ là một khía cạnh của một rào cản lớn mà rất ít người chú ý.” Ông cũng thắc mắc về sự thoải mái của con người khi có robot hình người trong nhà, và nguy cơ chúng bị hack hoặc “phát điên” vào ban đêm. Những vấn đề này cho thấy con đường từ phòng thí nghiệm đến ứng dụng rộng rãi vẫn còn rất nhiều trở ngại.
Thời gian phát triển và sự phức tạp vượt ngoài dự kiến
Thời gian phát triển của công nghệ robot hình người vẫn chưa rõ ràng, một yếu tố then chốt đối với các nhà đầu tư mạo hiểm với vòng đời quỹ và thời hạn hoàn vốn. Sanja Fidler, phó chủ tịch nghiên cứu AI tại Nvidia, đã so sánh sự hứng thú hiện tại với robot hình người với sự hào hứng trong những ngày đầu của xe tự lái. Bà nhớ lại: “Vào năm 2016, 2017, xe tự lái đã cảm thấy rất hữu hình, phải không? Nhưng vẫn mất khá nhiều năm để thực sự mở rộng quy mô, và ngay cả bây giờ, không ai thực sự đạt được quyền tự chủ hoàn toàn trên toàn thế giới. Thật khó khăn.” Bill Dally, nhà khoa học trưởng của Nvidia, cũng đồng ý với nhận định này. Những bình luận của họ đặc biệt đáng chú ý khi Nvidia cũng đang đầu tư mạnh vào việc phát triển cơ sở hạ tầng cho các công ty robot hình người.
Seth Winterroth, đối tác tại Eclipse, nhận định rằng dù dễ dàng bị cuốn hút bởi mỗi phát triển công nghệ mới hoặc bản demo gần đây, robot hình người là vô cùng phức tạp. Ông nhấn mạnh rằng sẽ mất một thời gian dài trước khi chúng đạt được đầy đủ khả năng. Trong khi các hệ thống tự do sáu bậc đã khó để phát hành phần mềm, robot hình người có thể có tới hơn 60 bậc tự do, đòi hỏi một mức độ phức tạp cao hơn nhiều. Tesla là một ví dụ điển hình về những khó khăn mà các công ty đang gặp phải. Công ty đã công bố chế tạo robot hình người Optimus vào năm 2021 và dự kiến ra mắt vào năm 2023, nhưng điều đó đã không xảy ra. Khi Optimus được giới thiệu vào năm 2024, sau đó tiết lộ rằng phần lớn các robot này được điều khiển bởi con người từ xa. Tesla tuyên bố sẽ bắt đầu bán robot vào năm 2026, nhưng sự chậm trễ này phản ánh mức độ phức tạp thực tế. Tương tự, startup Figure, được định giá 39 tỷ USD, cũng đối mặt với hoài nghi về số lượng robot hình người thực tế đã được triển khai.
Những tia hy vọng và hướng đi mới cho robot hình người
Mặc dù còn nhiều thách thức, điều đó không có nghĩa là robot hình người sẽ không có thị trường trong tương lai hoặc công nghệ này không đáng để đầu tư. Chính Rodney Brooks cũng không nghi ngờ rằng chúng ta sẽ có robot hình người trong tương lai. Tuy nhiên, thay vì hình dung một robot giống hệt con người, ông dự đoán chúng có thể sẽ có bánh xe và các đặc điểm phi nhân tính khác, và sẽ không xuất hiện rộng rãi trong hơn một thập kỷ nữa. Đây là một cái nhìn thực tế hơn về sự tiến hóa của công nghệ này.
Đáng chú ý, có những startup đang nghiên cứu công nghệ khéo léo mà Brooks còn hoài nghi. Ví dụ, Proception và Loomia, được Y Combinator hỗ trợ, đang phát triển các bộ công cụ giúp các công ty robot tích hợp khả năng cảm ứng vào máy móc của họ. Điều này cho thấy những nỗ lực cụ thể đang được thực hiện để giải quyết các hạn chế hiện tại. Ngoài ra, một số công ty robot hình người đang bắt đầu nhận đơn đặt hàng và thu hút sự quan tâm. K-Scale Labs đã nhận được hơn 100 đơn đặt hàng trước cho robot hình người của mình chỉ trong năm ngày, thậm chí làm các nhà sáng lập bất ngờ. Hugging Face cũng chứng kiến nhu cầu mạnh mẽ từ các nhà phát triển đối với hai robot hình người của mình. Chỉ năm ngày sau khi mở bán Reachy Mini, Hugging Face đã ghi nhận doanh số 1 triệu USD. Những tín hiệu này cho thấy dù còn xa mới đạt được sự trưởng thành, công nghệ robot hình người vẫn đang tiến bước và thu hút sự chú ý từ cộng đồng phát triển và một bộ phận người dùng tiềm năng.
Tóm lại, trong khi hàng tỷ đô la đang đổ vào ngành robot hình người, các chuyên gia hàng đầu như Rodney Brooks và Fady Saad vẫn giữ quan điểm thận trọng. Những thách thức về khả năng khéo léo, an toàn và thời gian phát triển phức tạp vẫn là rào cản lớn, như trường hợp của Tesla Optimus và Figure đã minh chứng. Tuy nhiên, những tiến bộ trong công nghệ cảm ứng và sự quan tâm từ các nhà phát triển, cùng với các đơn đặt hàng ban đầu từ K-Scale Labs và Hugging Face, cho thấy một tương lai đầy hứa hẹn nhưng cần nhiều thời gian và sự kiên nhẫn. Thay vì kỳ vọng vào một robot hình người hoàn hảo trong vài năm tới, chúng ta nên nhìn nhận một cách thực tế hơn về lộ trình phát triển dài hạn của công nghệ này, có thể là một thập kỷ hoặc hơn, với những hình dạng và khả năng ban đầu còn hạn chế.
