Việc mô tả một tính năng mong muốn bằng ngôn ngữ tự nhiên và để AI tự động tạo ra đoạn mã tương ứng đang thu hút sự chú ý lớn trong giới phát triển phần mềm. Phương pháp này, được gọi là vibe coding, hứa hẹn đẩy nhanh quá trình phát triển ứng dụng và mở ra cánh cửa cho những người không chuyên về lập trình. Mohith Shrivastava, principal developer advocate tại Salesforce, nhận định: “Vibe coding được một số người coi là một cuộc cách mạng trong cách làm phần mềm. Bằng cách mô tả kết quả mong muốn bằng ngôn ngữ tự nhiên, các nhà phát triển có thể sử dụng AI để tạo ra mã chức năng, biến ý tưởng thành nguyên mẫu với tốc độ chưa từng có.” Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu phương pháp nhanh và linh hoạt này có thực sự phù hợp với thế giới phần mềm doanh nghiệp đầy đòi hỏi, nơi an toàn, khả năng mở rộng và bảo trì là yếu tố then chốt? Liệu có thể “cảm nhận” (vibe) để xây dựng một nền tảng công nghệ vững chắc hay không, hay đây chỉ là con đường tắt dẫn đến nợ kỹ thuật và rủi ro bảo mật?
Nội dung chính
Vibe coding là gì?
Thuật ngữ vibe coding được nhà nghiên cứu AI Andrej Karpathy khởi xướng vào đầu năm 2025, mô tả việc sử dụng trợ lý hoặc tác nhân AI để viết mã từng dòng. Phương pháp này cho phép lập trình viên đóng vai trò người hướng dẫn, định hướng quá trình viết mã để đạt được kết quả mong muốn. Lập trình viên sẽ mô tả chức năng, giao diện người dùng và hành vi mà họ muốn, sau đó giao cho tác nhân AI tạo ra mã tương ứng với các lời nhắc (prompt), đòi hỏi sự giám sát tối thiểu.
Một số người còn đề xuất sử dụng các tác nhân vibe coding để bao quát toàn bộ vòng đời phát triển phần mềm, từ việc tạo kế hoạch phát triển chi tiết, xử lý việc tạo và thực thi kiểm thử, cho đến quản lý triển khai ứng dụng. Thay vì chỉ đơn thuần tạo mã, AI trở thành một đối tác hỗ trợ xuyên suốt quá trình này. Lý do chính đằng sau sự hào hứng với phương pháp vibe là tốc độ. Hãy tưởng tượng biến một ý tưởng sơ khai thành một nguyên mẫu hoạt động chỉ trong vài giờ. Đây là lý do vibe coding ngày càng phổ biến trong các trường hợp sử dụng như thử nghiệm nhanh, xây dựng sản phẩm khả dụng tối thiểu (MVP) và giải quyết một số thách thức sáng tạo. Tuy nhiên, chính tốc độ và tính ngẫu hứng này lại gây ra những quan ngại từ góc độ doanh nghiệp.
Những rủi ro và hạn chế của Vibe Coding
Bên cạnh những lợi ích tiềm năng, vibe coding cũng tiềm ẩn những rủi ro đáng kể. Ví dụ, các mô hình AI không nắm bắt được các chính sách bảo mật đặc thù của doanh nghiệp. Chúng có thể vô tình đưa vào các lỗ hổng bảo mật, chẳng hạn như mã hóa bí mật trực tiếp trong mã nguồn (hard-coded secrets) hoặc sử dụng các gói phần mềm không an toàn, bị “ảo giác” (hallucinated packages). Bất kỳ sai sót nào trong số này đều có thể dẫn đến những cơn ác mộng về bảo mật.
Shrivastava còn cảnh báo về nguy cơ “mã mì spaghetti được tăng sức mạnh” (spaghetti code on steroids). Mã do AI tạo ra thường dài dòng và thiếu cấu trúc kiến trúc mạch lạc, dẫn đến việc tích lũy một lượng lớn nợ kỹ thuật. Một mối lo ngại khác là ảo tưởng về tiến độ. Vibe coding có thể tạo ra ấn tượng về tốc độ vượt trội, thậm chí hoàn thành tới 80% một tính năng trong thời gian kỷ lục. Tuy nhiên, 20% còn lại có thể trở nên khó khăn hơn gấp bội. Khi tác nhân AI đảm nhận phần “dễ”, lập trình viên có thể phải xử lý một loạt các vấn đề phức tạp, gây khó khăn trong việc xử lý các trường hợp biên (edge cases), đạt được mức hiệu suất phù hợp và đáp ứng các yêu cầu tuân thủ.
Khung “Vùng Đỏ” và “Vùng Xanh” cho Vibe Coding
Việc áp dụng vibe coding một cách tùy tiện trên toàn bộ hệ thống doanh nghiệp bằng các công cụ chung chung là điều không nên. Bí quyết nằm ở việc xác định rõ những phần nào của ứng dụng phù hợp với phương pháp này và những phần nào đòi hỏi mức độ tin cậy và kiểm soát cao hơn.
Shrivastava đề xuất một vùng xanh cho vibe coding: các tác vụ như lớp trình bày (presentation layer) – tức là giao diện người dùng (UI) và trải nghiệm người dùng (UX). Ông tin rằng đây là môi trường lý tưởng để áp dụng vibe coding, nơi có thể sử dụng tác nhân AI để lặp lại và tạo mẫu giao diện người dùng một cách nhanh chóng với rủi ro tối thiểu. Tốc độ và khả năng lặp lại nhanh chóng là những lợi thế lớn trong vùng này.
Ngược lại, vùng đỏ bao gồm các trụ cột nền tảng của mọi ứng dụng, chẳng hạn như logic nghiệp vụ (business logic) và lớp dữ liệu (data layers). Lập trình viên không nên bị thay thế hoàn toàn trong vùng này, nhưng kỹ năng của họ có thể được tăng cường bằng cách tích hợp các công cụ thông minh hơn.
Để vibe code hiệu quả và an toàn trong vùng đỏ, chuyên môn của nhà phát triển là tối quan trọng, nhưng có thể được siêu hóa bởi các công cụ AI được kết nối sâu sắc với ngữ cảnh kinh doanh của bạn – các ứng dụng, tích hợp và luồng dữ liệu. Một tác nhân AI chung chung không thể nắm bắt được các quy trình độc đáo của công ty, nhưng một công cụ nhận biết ngữ cảnh có thể hoạt động như một cặp lập trình viên mạnh mẽ, giúp nhà phát triển soạn thảo logic phức tạp hoặc mô hình hóa dữ liệu với tốc độ và độ chính xác cao hơn. Vấn đề là làm cho lập trình viên chuyên nghiệp hiệu quả hơn, chứ không phải cố gắng làm thay công việc của họ.
Một số lĩnh vực nhất định, như lớp cơ sở hạ tầng và bảo mật, vẫn là vùng đỏ tuyệt đối đối với bất kỳ hình thức vibe coding nào. Việc cho phép tác nhân AI cấu hình tường lửa hoặc chính sách quản lý danh tính và quyền truy cập (IAM) mà không có sự giám sát của chuyên gia con người có thể dẫn đến thảm họa. Chiến lược được khuyến nghị là vibe code vùng xanh với sự linh hoạt, sau đó tiếp cận vùng đỏ bằng cách tăng cường cho các nhà phát triển với các công cụ mạnh mẽ, nhận biết ngữ cảnh.
Sử dụng công cụ cấp doanh nghiệp cho Vibe Coding
Vibe coding không phải là một giải pháp thần kỳ có thể thay thế kỹ thuật phần mềm có kỷ luật. Ý tưởng rằng bạn có thể chỉ cần “cảm nhận” để tạo ra một ứng dụng doanh nghiệp phức tạp, an toàn và dễ bảo trì là một ảo tưởng nguy hiểm. Con đường thông minh phía trước là một phương pháp tiếp cận kết hợp, nơi kỹ năng phần mềm của con người được tăng cường bởi trí tuệ tác nhân.
Các giải pháp vibe coding cấp doanh nghiệp, như Agentforce Vibes của Salesforce, cung cấp cho các nhà phát triển những công cụ phù hợp cho cả vùng xanh và vùng đỏ. Đối với vùng xanh, nó mang lại tốc độ và sự linh hoạt để xây dựng nhanh chóng UI và nguyên mẫu. Tuy nhiên, sức mạnh thực sự của nó nằm ở khả năng tăng cường cho các nhà phát triển trong vùng đỏ. Do công cụ được tích hợp sâu với ngữ cảnh kinh doanh của bạn trên nền tảng, nó có thể hỗ trợ an toàn cho logic nghiệp vụ và mô hình hóa dữ liệu. Nó được xây dựng với các hàng rào bảo vệ cần thiết và trí tuệ bảo mật cho phát triển cấp doanh nghiệp.
Để khám phá cách Agentforce Vibes có thể tăng tốc phát triển trên mọi giai đoạn, tự động hóa công việc lặp đi lặp lại, và giúp đảm bảo các ứng dụng có chất lượng và khả năng mở rộng, bạn nên tìm hiểu thêm.
Tóm lại, vibe coding mang đến tiềm năng to lớn để cách mạng hóa quá trình phát triển phần mềm, đặc biệt là trong việc tăng tốc độ và dân chủ hóa việc tạo ứng dụng. Tuy nhiên, để áp dụng thành công trong môi trường doanh nghiệp, điều cốt yếu là phải hiểu rõ ranh giới giữa vùng xanh và vùng đỏ. Bằng cách sử dụng công cụ cấp doanh nghiệp và kết hợp trí tuệ AI với chuyên môn sâu sắc của con người, doanh nghiệp có thể khai thác tối đa lợi ích của vibe coding, đồng thời giảm thiểu rủi ro, đảm bảo an toàn, khả năng mở rộng và bảo trì cho các giải pháp công nghệ của mình. Hãy bắt đầu bằng việc đánh giá cẩn thận các tác vụ và lựa chọn công cụ phù hợp để đạt được sự cân bằng tối ưu.
